بعضی اوقات به این فکر می کنم که ما وقتی یک سیستم مثلاً گوشی تلفن همراه می گیریم، با انگیزه می خواهیم تمام سیستم را زیر و زبر کنیم تا از همه چیز آن سر در بیآوریم. تا تمام و کمال بتوانیم از آن سیستم استفاده کنیم. حالا از خودمان سؤال کنیم:
من چقدر سیستم بسیار پیشرفته و پیچیده خودم را می شناسم؟
چه سیستمی داریم! چقدر دقیق و پیشرفته است! سخت افزارش یک طرف (جسم) و نرم افزارش هم که دنیای دیگری دارد (روان). این همه دانشمند روی این سیستم کار می کنند ولی باز هم قادر به شناخت دقیق و کامل آن نشده اند. آنها نتوانسته اند این سیستم را بخوبی بشناسند، چه رسد به من و شما. مطلب پایین را بخوانید و ببینید چقدر هیجان انگیز است. این مطلب را توی یک مجله خوندم و کلی هیجان زده شدم.
جهانی در یک و نیم کیلو! شما می توانید مغز انسان را با یک دست نگهدارید، اما کامپیوتری که بتواند همین تعداد اطلاعات را در خود جای بدهد، ارتفاعش به بلندی یک ساختمان ۱۰۰ طبقه و مساحتش به اندازه ی ایالات تگزاس خواهد بود!!!
این در مورد تو است. جزیی از تو. هیجان انگیز نیست؟!
یکی از مهمترین نتایج خودشناسی این است که عزت نفس را زیاد میکند به طبع اون اعتماد به نفس بیشتر می شود، به طبع اون فرد نافذی می شوید در مقابل نفوذپذیری. رفتارها و گفتارهایتان محکم و صریح می شوند.
به این چند پرسش و پاسخ توجه کنید تا اهمیت خودشناسی برایتان یادآوری شود.
– بر سر در معبد دلفی در یکی از شهرهای یونان باستان برای کشف رموز خلقت چه جمله ای را حک کرده بودند؟ خودت را بشناس[۱]
بنظر شما چرا؟
– چه چیزی در تاریخ فلسفه از نظریات اساسی و نخستین سقراط بوده؟ خودشناسی[۲]
چرا اول از همه خودشناسی؟
– ایمانوئل کانت از فیلسوفان بزرگ مغرب زمین قبل از هر چیز به شناخت دقیق چه وجودی برتری داد؟ شناخت دقیق خود[۳]
چرا قبل از هر چیز شناخت دقیق خود؟
– مقدمه ی کمال انسانی چیست؟ خودشناسی
کمال انسانی یعنی چه؟
– پیش درآمد جهان شناسی چیست؟ خودشناسی
جهان شناسی یعنی چه؟
– ویژگی مشترک افراد برجسته ی جهانی چیست؟ شناخت خوب از خود
چرا؟
– اساسی ترین فریاد آگاهی دهندهِ ی فیلسوفان، عالمان، عارفان، ادیان و همه ی مبلغان آنها چه بوده و هست؟ خودتان را بشناسید
چرا؟
– حلّال بسیاری از مشکلات روانی، فکری، اخلاقی، رفتاری، حتی اقتصادی در انسان چیست؟ خودشناسی
چطور خودشناسی می تواند حلال این مسائل باشد؟
– عامل اصلی عزت نفس و به تبع آن اعتماد به نفس چیست؟ خودشناسی
حال از خود بپرسیم چطور خودشناسی میتواند عامل اصلی عزت نفس باشد؟
من خودشناسی را به یه عینک سه بعدی تشبیه میکنم، تا وقتی این عینک خودشناسی را نزده ایم جهان را تار و مبهم و بی کیفیت می بینیم، چه جهان درون و چه بیرون، اما وقتی عینک خودشناسی را میزنیم همه چیز را واضح و روشن می بینیم و دقیقاً میدانیم باید کجا پایمان را بگذاریم تا به خواسته ها و اهدافمان برسیم. برای همین کسانی که خودشان را خوب می شناسند سریع، صریح، دقیق و قاطع تصمیم می گیرند و افراد جذاب و موفقی هم هستند. تکلیف خودشان را با خودشان میدانند، بلکه در دیگران هم نفوذ می کنند و دیگران دنباله رو این افراد میشوند. رهبران از این نوع افراد هستند.
سؤال بعد، حالا بگویید در مورد اهمیت و مزایای خودشناسی شک دارید؟ اگر شک دارید، پس بیشتر تحقیق کنید، شاید من دراشتباه هستم و بعدها به من هم بگویید که دارید اشتباه می کنید و شمایی که اهمیت و مزایای خودشناسی را می دانستید، لطفاً با من تماس بگیرید و بگویید، پس چرا تا الان سعی نکردید خودتان را بیشتر بشناسید؟ میخواهم علت یابی کنم و این علتها را برای دیگران رفع کنم. اگر سعی کردید، لطفاً بگویید چه کاری کردید؟ تا ما هم از شما یاد بگیریم و بیشتر خود را بشناسیم.
دوست من! اگر بطور جدی مزایای خودشناسی را درک کردی، راههای خودشناسی را هم پیدا میکنی. مأموریت اصلی و بزرگ من تمام شد. مأموریت من یادآوری اهمیت و مزایای خودشناسی و هدف گذاری بود. بقیه اش با خود شماست که همّت کنید.
[۱] (” W.L. Reese, Dictionary of philosophy andReligion,”Thales”, “Socrates”,Atlantic Highlands, N.J, Humanities Press,1996)
۳-فردریک کاپلستون، تاریخ فلسفه (از ولف تاکانت)، ترجمه اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر، ج ۶، ناشر، سروش، ۱۳۹۱، ج ۶، ص ۲۳۱
